Kripto Para Borsalarının Lisanslama ve Denetim Süreçleri
Kripto paralar, finansal piyasalarda devrim yaratırken, aynı zamanda düzenleyici kurumlar için yeni zorluklar doğurmuştur. Kripto para borsaları, kullanıcıların bu dijital varlıkları alıp satabildiği platformlar olarak finansal ekosistemde kritik bir rol oynar. Ancak bu borsaların lisanslama ve denetim süreçleri, ülkeden ülkeye farklılık göstermekte ve hızla gelişmektedir. Bu makalede, kripto para borsalarının lisanslama ve denetim süreçlerini inceleyerek Türkiye ve uluslararası düzenlemelerden bahsedeceğiz.
1. Kripto Para Borsalarının Lisanslama Süreci
Kripto para borsalarının lisanslanması, platformların kullanıcı güvenliğini sağlamak, kara para aklama (AML) ve terör finansmanının önlenmesi (KYC) gibi küresel standartlara uyum göstermesi açısından hayati önem taşır.
a) Türkiye’de Durum
Türkiye'de, kripto paralar için net bir lisanslama sistemi bulunmamakla birlikte, 2021 yılında Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelikle kripto varlık hizmet sağlayıcıları, MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) düzenlemelerine tabi tutulmuştur. Buna göre:
Borsaların müşterilerinden kimlik doğrulama bilgileri alması zorunludur (KYC).
Şüpheli işlemler raporlanmalıdır.
Kara para aklama ile mücadeleye yönelik önlemler uygulanmalıdır.
b) Uluslararası Durum
Dünyada, farklı ülkeler kripto para borsalarını düzenlemek için çeşitli yaklaşımlar benimsemiştir:
ABD: Borsalar, FinCEN (Financial Crimes Enforcement Network) tarafından lisanslanmalı ve eyalet bazlı lisans düzenlemelerine uymalıdır.
AB: 2024 itibarıyla yürürlüğe girecek olan MiCA (Markets in Crypto-Assets) düzenlemesi, AB üyesi ülkelerde faaliyet gösteren borsalar için bir çerçeve sunmaktadır.
Japonya: Borsalar, Finansal Hizmetler Ajansı’ndan (FSA) lisans almak zorundadır ve sıkı denetimlere tabidir.
Kripto para borsalarının lisanslanması, platformların kullanıcı güvenliğini sağlamak, kara para aklama (AML) ve terör finansmanının önlenmesi (KYC) gibi küresel standartlara uyum göstermesi açısından hayati önem taşır.
a) Türkiye’de Durum
Türkiye'de, kripto paralar için net bir lisanslama sistemi bulunmamakla birlikte, 2021 yılında Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelikle kripto varlık hizmet sağlayıcıları, MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) düzenlemelerine tabi tutulmuştur. Buna göre:
Borsaların müşterilerinden kimlik doğrulama bilgileri alması zorunludur (KYC).
Şüpheli işlemler raporlanmalıdır.
Kara para aklama ile mücadeleye yönelik önlemler uygulanmalıdır.
b) Uluslararası Durum
Dünyada, farklı ülkeler kripto para borsalarını düzenlemek için çeşitli yaklaşımlar benimsemiştir:
ABD: Borsalar, FinCEN (Financial Crimes Enforcement Network) tarafından lisanslanmalı ve eyalet bazlı lisans düzenlemelerine uymalıdır.
AB: 2024 itibarıyla yürürlüğe girecek olan MiCA (Markets in Crypto-Assets) düzenlemesi, AB üyesi ülkelerde faaliyet gösteren borsalar için bir çerçeve sunmaktadır.
Japonya: Borsalar, Finansal Hizmetler Ajansı’ndan (FSA) lisans almak zorundadır ve sıkı denetimlere tabidir.
2. Kripto Para Borsalarının Denetim Süreçleri
Lisanslama kadar önemli bir diğer konu da denetimdir. Denetim süreçleri, kullanıcı fonlarının güvenliği ve sistemin şeffaflığı açısından kritik rol oynar.
a) Kullanıcı Güvenliği
Kripto para borsalarının, kullanıcı fonlarını güvence altına alması ve fonların ayrı hesaplarda tutulmasını sağlaması gerekmektedir. Ayrıca, siber güvenlik önlemleri, düzenli denetimlerin bir parçasıdır.
b) Şeffaflık ve Raporlama
Denetim süreçlerinde şeffaflık esastır. Borsaların düzenleyici kurumlara düzenli raporlama yapması ve mali kayıtlarını açık tutması zorunludur.
c) Uluslararası İşbirliği
Kripto para borsaları genellikle sınır ötesi faaliyet gösterdiğinden, ülkeler arası işbirliği büyük önem taşır. Örneğin, FATF (Financial Action Task Force) tarafından geliştirilen Travel Rule standardı, kripto işlemlerinin izlenebilirliğini artırmayı hedeflemektedir.
Sonuç ve Öneriler
Kripto para borsalarının lisanslama ve denetim süreçleri, kullanıcı güvenliği ve finansal sistemin bütünlüğü açısından büyük önem taşır. Türkiye’de ve dünyada bu alandaki düzenlemeler hızla gelişmektedir. Kripto para yatırımcılarının, işlem yaptıkları borsaların lisanslı olup olmadığını kontrol etmeleri ve düzenlemelere uyum sağladığından emin olmaları önemlidir.
Lisanslama kadar önemli bir diğer konu da denetimdir. Denetim süreçleri, kullanıcı fonlarının güvenliği ve sistemin şeffaflığı açısından kritik rol oynar.
a) Kullanıcı Güvenliği
Kripto para borsalarının, kullanıcı fonlarını güvence altına alması ve fonların ayrı hesaplarda tutulmasını sağlaması gerekmektedir. Ayrıca, siber güvenlik önlemleri, düzenli denetimlerin bir parçasıdır.
b) Şeffaflık ve Raporlama
Denetim süreçlerinde şeffaflık esastır. Borsaların düzenleyici kurumlara düzenli raporlama yapması ve mali kayıtlarını açık tutması zorunludur.
c) Uluslararası İşbirliği
Kripto para borsaları genellikle sınır ötesi faaliyet gösterdiğinden, ülkeler arası işbirliği büyük önem taşır. Örneğin, FATF (Financial Action Task Force) tarafından geliştirilen Travel Rule standardı, kripto işlemlerinin izlenebilirliğini artırmayı hedeflemektedir.
Sonuç ve Öneriler
Kripto para borsalarının lisanslama ve denetim süreçleri, kullanıcı güvenliği ve finansal sistemin bütünlüğü açısından büyük önem taşır. Türkiye’de ve dünyada bu alandaki düzenlemeler hızla gelişmektedir. Kripto para yatırımcılarının, işlem yaptıkları borsaların lisanslı olup olmadığını kontrol etmeleri ve düzenlemelere uyum sağladığından emin olmaları önemlidir.
© Tüm hakları saklıdır.
Crypto Law Istanbul - 2025
